28 jan Rationeel Emotieve Therapie – wat is dat precies?

RET is de eerste vorm van cognitieve gedragstherapie die brede toepassing kreeg in de geestelijke gezondheidszorg en is bedacht door Albert Ellis, in 1955. Hij was opgeleid als psycho-analyticus (volgens de leer van Sigmund Freud), maar kon als zodanig niet zoveel bereiken als wat hij dacht dat mogelijk was met zijn cliënten.

Hij belichaamt daarmee de verschuiving die plaats heeft gevonden in de wereld van de psychotherapie tijdens de vorige eeuw: van het langdurige praatproces waarin het onbewuste bewust gemaakt moest worden en de therapeut een afwachtende rol speelde (met het beruchte “mmh mmh”), naar de kortdurende therapie waarbij de therapeut actief en directief optreedt om de cliënt duidelijk te maken hoe zijn eigen persoonlijke aannames bijdragen aan zijn emotionele pijn.

Albert Ellis werd bij het vormgeven van RET niet alleen sterk beïnvloed door zijn eigen persoonlijke ervaringen, maar putte ook veel inspiratie uit de filosofie van de Stoïcijnen, zoals die beschreven werd door Seneca en Epictetus. Deze denkstroming en levenswijsheid kwam op in 3e eeuw voor Chr. en duurde zo’n 700 jaar. Over de stoïcijnen kun je meer lezen in een andere blogpost.

Volgens het RET-model kunnen mensen op ongewenste, nare of negatieve activerende gebeurtenissen reageren met rationele gedachten (RB’s = afkorting van vertaling van “rational beliefs”) en irrationele gedachten (IB’s = “irrational beliefs”). Deze gedachten leiden op hun beurt tot emotionele, gedragsmatige en cognitieve consequenties. RB’s leiden tot functionele consequenties en IB’s leiden tot dysfunctionele consequenties.

Een voorbeeld:

Persoon 1

A = Ik probeer mijn vriendin X te bereiken, maar ze reageert niet op mijn berichtjes

IB = Ik heb kennelijk iets gedaan wat haar verkeerd is geschoten, het ligt aan mij, ik ben geen goede vriendin!

 C = Onzeker, somber

Persoon 2

A = Ik probeer mijn vriendin X te bereiken, maar ze reageert niet op mijn berichtjes

RB = Ze heeft het waarschijnlijk druk en heeft geen tijd gehad om te bellen. En zelfs als haar inderdaad iets verkeerd is geschoten, dan kan ik dat misschien ophelderen of goed maken.

C = Neutraal of misschien een beetje bezorgd

Dit voorbeeld demonstreert hoe twee mensen dezelfde situatie meemaken, maar heel verschillende gevolgen ondervinden, afhankelijk van hoe zij de situatie (A) interpreteren en evalueren (B).

In RET draait het erom je IB’s actief uit te dagen en om te zetten in gezonde, kloppende, helpende gedachten die een positiever effect zullen hebben op je gevoelens en reacties. Daarvoor kun je cognitieve, gedragsmatige en “emotieve” technieken gebruiken:

Cognitieve technieken omvatten manieren om je gedachten te veranderen of aan te passen. Gedragsmatige technieken hebben betrekking op praktische keuzes of vaardigheden die je in kunt zetten om beter bestand te raken tegen negatieve gedachten of gedrag. Emotieve technieken zijn bedoeld om je negatieve gedachten via het gevoel aan te pakken, bijvoorbeeld met humor, gedichten of andere vormen van expressie.

Zoals je ziet komen die drie elementen steeds terug: gedachten, gevoelens en gedrag. RET is in de US dan ook later omgedoopt in REBT, om aan alle elementen recht te doen: Rational Emotive Behavioral Therapy. Deze naam is echter in Nederland nooit in zwang geraakt. Wij houden het gewoon op RET.